| Tiếng việt |  | English |  |
Lý Nam Đế(503 – 548) là 1 vị vua toàn quốc, tín đồ sẽ tạo nên ra nhà Tiền Lý cùng knhị sinc đơn vị nước Vạn Xuân. Ông tên thật làLý Bí, còn được gọi làLý Bôn, fan buôn bản Tỉnh Thái Bình, tủ Long Hưng, nước ta (khoảng tầm Thạch Thất với đô thị Sơn Tây, Hà Nội)<1>.
Bạn đang xem: Lý nam đế
Lý Nam Đế tài giỏi văn uống võ. Ông vẫn lãnh đạo quần chúng khởi nghĩa, tiến công đuổi được quân đô hộ, rồi xưng làNam Đế(vua nước Nam), viết tên nước là Vạn Xuân, đóng góp đô sinh sống Long Biên (chưa rõ ở đâu, chắc hẳn rằng sát thị trấn Thành Phố Bắc Ninh ngày nay).
Nguồn gốc
hầu hết sách sử cho biết thêm tổ tiên của Lý Nam Đế là bạn Trung Hoa, vào cuối thời Tây Hán thì tách thanh lịch ở cả nước (cơ hội kia đã là nằm trong địa của Trung Quốc) để trốn nàn binh đạo. Qua 7 đời, mang đến đời Lý Bí thì cái họ Lý vẫn làm việc toàn nước được hơn 5 thể kỷ. Chính sử Trung Hoa hầu như coi Lý Bí là "Giao Châu thổ nhân".
Theo sáchVnạp năng lượng minc Đại Việtcủa Nguyễn Duy Hinhcăn cứ các thần phả thì Lý Bí chưa hẳn là nạm hệ máy 7 nhưng là cụ hệ lắp thêm 11 của họ Lý trường đoản cú lúc sang trọng đất nước hình chữ S. Khoảng bí quyết 11 cầm cố hệ trong 5 cố gắng kỷ phải chăng rộng là 7 cố kỉnh hệ trong 5 cụ kỷ. Theo kia, đời sản phẩm 7 là Lý Hàm mang bà Ma thị là fan Việt, có mặt Lý Tkhô hanh. Lý Thanh hao phục vụ bên dưới quyền thiết bị sử Giao châu là Đàn Hòa Chi bên Lưu Tống thời Nam Bắc Triều (Trung Quốc). Lý Thanh có mặt Lý Hoa, Lý Hoa hiện ra Lý Cạnh. Lý Cạnh hiện ra Lý Thiên Bảo cùng Lý Bí.
Tuy nhiên, nguồn tư liệu dị thường ghi phụ vương Lý Bí là Lý Toản, trưởng cỗ lạc, bà bầu là Lê Thị Oánh bạn Ái Châu (Thanh hao Hoá).
Tuổi trẻ
Lý Bí đã có lần ra làm cho quan tiền cho công ty Lương, tuy vậy vì bất bình cùng với những quan lại lại đô hộ tàn bạo, yêu cầu ông bỏ quan lại, về quê, chiêu binch mãi mã ngăn chặn lại chính quyền đô hộ. Tù trưởng sống Chu Diên (Hải Dương) là Triệu Túc cùng bé là Triệu Quang Phục phục tài đức của ông đề nghị đã rước quân nhập cùng với đạo quân của ông.
Xem thêm: Xem Nam Nữ Tuổi 1963 Hợp Hướng Nào ? Sinh Năm 1963 Quý Mão Hợp Hướng Nào
Năm 541, máy sử Giao Châu Tiêu Tư nghiêm ngặt tàn nhẫn cần phật lòng fan. Lúc ấy lại có giặc Lâm Ấp gây phá sống phía Nam. Nhân dân Giao Châu siêu gian khổ. Lý Nam Đế làm cho quan liêu mang lại cơ quan ban ngành đô hộ tuy thế không thích hợp, buộc phải bỏ về quê, tuyển mộ nghĩa binh. Tinc Thiều, một người xuất sắc từ bỏ chương, từng đến kinh đô công ty Lương xin được lựa chọn có tác dụng quan lại, nhưng mà chỉ mang lại chức "gác cổng thành", bắt buộc vứt về Giao Châu theo Lý Nam Đế. Trong thời điểm này ông có tác dụng chức giám quân nghỉ ngơi châu Cửu Đức (thị trấn Đức Tchúng ta, tỉnh giấc thành phố Hà Tĩnh ngày nay), links với anh tài mấy châu, mọi tận hưởng ứng. Triệu Túc, tù túng trưởng sinh hoạt Chu Diên (chắc hẳn rằng là Phả Lại, tỉnh giấc Hải Dương ngày nay), phục tài đức của Lý Nam Đế, bắt buộc đang dẫn quân theo. Quân của Lý Nam Đế tiến công Tiêu Tư thua thảm chạy về Quảng Châu Trung Quốc cùng chiếm phần đem Long Biên. Tháng 1hai năm 542, vua Lương không đúng Tôn Quýnh, Lư Tử Hùng thanh lịch đàn áp. Thứ đọng sử Quảng Châu Trung Quốc là Hân oán (theo Trần thỏng là Tiêu Ánh) quán triệt, Tiêu Tư cũng thúc giục. Tử Hùng đi cho Hợp Phố, 10 phần bị tiêu diệt cho 6-7 phần, quân chảy rã. Năm 543, tháng tư, vua Lâm Ấp xâm lăng quận Nhật Nam, Lý Nam Đế sai Phạm Tu làm tan địch làm việc Cửu Đức. Năm 544, tháng giêng, ông từ xưng là Nam Việt Đế, lên ngôi, đặt niên hiệu là Thiên Đức (đức trời), lập trăm quan, viết tên nước là Vạn Xuân mô tả ước muốn rằng thôn tắc truyền mang đến muôn thuở. Đóng đô nghỉ ngơi Ô Diên (ni là xóm Hạ Mỗ, Đan Phượng, Hà Nội). Dựng điện Vạn Tchúng ta làm địa điểm triều hội. thành lập triều đình với nhị ban văn, võ. Lấy Triệu Túc có tác dụng thái phó, Tinh Thiều dẫn đầu ban văn uống, Phạm Tu dẫn đầu ban võ.
Chạy về rượu cồn Khuất Lạo
Năm 545, mon 6, đơn vị Lương cho Dương Thiêu (Thiệu xuất xắc Phiêu) làm máy sử Giao Châu, Trần Bá Tiêncó tác dụng bốn mã, lấy quân thôn tính, lại không nên vật dụng sử Định Châu là Tiêu Bột hội cùng với bầy Thiêu sống Giang Tây (theo Trần thỏng cùng Thông giám là Tây Giang, nằm trong Quế Lâm). Trần Bá Tiên lấy quân đi trước. Lúc quân của Bá Tiên mang lại Giao Châu, Lý Nam Đế mang 3 vạn quân ra kháng cự, bị đại bại ở Chu Diên, lại lose nghỉ ngơi cửa ngõ sông Tô Lịch, tướng Tinh Thiều tử trận. Ông chạy về thành Gia Ninc (thôn Gia Ninh, thị trấn Vĩnh Lạc tỉnh Vĩnh Phúc ngày nay). Quân Lương xua đuổi theo vây đánh.
Tháng giêng năm 546, Trần Bá Tiên tấn công lấy được thành Gia Ninch, tướng Phạm Tu tử vong. Lý Nam Đế chạy vào khu đất fan Lạo sinh hoạt Tân Xương. Quân Lương đóng nghỉ ngơi cửa ngõ sông Gia Ninch. Tháng 8, ông đem 2 vạn quân từ bỏ trong đất Lạo ra đóng góp ở hồ nước Điển Triệt (làng mạc Tđọng Yên, thị xã Lập Thạch, tỉnh Phú Thọ), đóng các thuyền đậu chật cả mặt hồ. Quân Lương sợ, cứ đóng góp lại sống cửa ngõ hồ không đủ can đảm tiến vào. Đêm hôm ấy nước sông lên to gan, dưng cao 7 thước, tràn đổ vào hồ nước. Bá Tiên lấy quân theo dòng nước tiến trước vào. Quân Vạn Xuân không chống bị, vì vậy đổ vỡ, cần lui giữ ngơi nghỉ trong đụng Khuất Lạo, ông ủy đến bé thái phó Triệu Túc là tả tướng là Triệu Quang Phục giữ lại Việc nước, điều quân đi tiến công Bá Tiên.
Năm 548, ngày 20 (ngày Tân Hợi) mon 3 (tức ngày 13-4 dương lịch), Lý Nam Đế sống rượu cồn Khuất Lạo nhiều ngày bị nhiễm lam cphía, gầy từ trần. Ông ngơi nghỉ ngôi được 5 năm (544-548), tchúng ta 46 tuổi.
Theo sách"nước ta vnạp năng lượng minc sử"của Lê Văn Siêu dẫn một số trong những nguồn tư liệu cổ, Lý Nam Đế ở lâu ngày vào đụng, bởi lây nhiễm lam cphía buộc phải bị mù nhì đôi mắt. Vì vậy đời sau mang đến ngày giỗ thường bắt buộc xướng thương hiệu các đồ lễ để vua nghe thấy. Lại cũng theo tư liệu này, gồm tngày tiết cho rằng không phải Lý Nam Đế nhỏ chết cơ mà vua bị bạn Lạo phản bội giết hại. Tướng Lý Phục Mancũng mất theo vua vị nàn này.